Πού βρίσκονταν τα Κατσικάδικα; Πώς λέγονται σήμερα οι Κουκουβάουνες; Πού είναι το Τουρκολίμανο και ποια γειτονιά γνωρίζουν οι κάτοικοι της και ως Μαγκουφάνα;
Κατσικάδικα: Στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν ακόμα σχεδιαζόταν η Πλατεία Δεξαμενής, το Κολωνάκι αποκαλούταν Κατσικάδικα, και βόρεια της πλατείας δεν υπήρχαν παρά καλύβες βοσκών. Τα κατσικάκια τους, μάλιστα, έφαγαν –στην κυριολεξία– την πρώτη απόπειρα δεντροφύτευσης του Λυκαβηττού.
Κουκουβάουνες: Λεγόταν η σημερινή Μεταμόρφωση, πριν η μανία να καταργήσουμε τα αρβανίτικα τοπωνύμια «χτυπήσει» την Αττική, και γίνουν τα Λιόσια Ίλιον, η Χασιά Φυλή, το Μενίδι Αχαρνές και το Λιόπεσι Παιανία.
Λοιμικό: Ήταν το Ελληνικό μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Αν δεν το μαντέψατε, το όνομα προέρχεται από ένα λοιμοκαθαρτήριο που υπήρχε στην περιοχή.
Μαγκουφάνα: «Θύμα» κι αυτή της από-αρβανιτοποίησης των αττικών τοπωνυμίων, άλλαξε το όνομά της σε Πεύκη με διάταγμα που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το 1960.
Μπραχάμι: Εντάξει, αυτό το ξέρετε –κυρίως επειδή οι παλαιότεροι κάτοικοι του Αγίου Δημητρίου και της Δάφνης αποκαλούν ακόμα έτσι τη γειτονιά τους.
Τουρκολίμανο: Κι αυτό θα το έχετε ακουστά, αν γνωρίζετε έστω και έναν Πειραιώτη άνω των 40. Είναι το Μικρολίμανο του Πειραιά, που κάποια στιγμή αποφασίσαμε πως παραέχει πολλά τούρκικα τοπωνύμια. Το Πασαλιμάνι έμεινε, το Τουρκολίμανο έφυγε.
Κακοσάλεσι: «Στου σπιτ’ στου Κακοσάλεσ’ δε ματαξαναγυρνώ» τραγουδούσε ο Γιάννης Μηλιώκας τότε που η Αυλώνα αποκαλούταν ακόμα από τους γηραιότερους κατοίκους της με το όνομα που είχε ως το 1927 –και το οποίο σήμαινε «κακό πέρασμα», επειδή το ορμητήριο των κλεφτών εκεί δυσκόλευε το πέρασμα των Οθωμανών.
Βουρλοπόταμος: Είναι η σημερινή Αμφιθέα, του Παλαιού Φαλήρου, η οποία τότε δανειζόταν το όνομά της από το ρέμα που την διέσχιζε.
Λεβί: Ένα από τα πιο άγνωστα παλιά τοπωνύμια της Αθήνας, το εβραϊκό Λεβί έγινε αργότερα επίθετο –ο Δημήτρης Λεβής ήταν ο τελευταίος ιδιοκτήτης της αγροικίας στον Ελαιώνα, που δάνειζε το όνομά της στην γειτονιά γύρω της.
Αλώνια: Λεγόταν το Θησείο μέχρι και τα πρώτα χρόνια της ανεξάρτητης Αθήνας –τότε που εκπονήθηκε το πρώτο σχέδιο πόλης, από τους Κλεάνθη και Σάουμπερτ. Υπήρχαν όντως αλώνια στην πλατεία έξω από τον σταθμό του ηλεκτρικού, τα οποία μάλιστα σημειώνονται στα σχέδια των Κλεάνθη και Σάουμπερτ.
Θων: Λεγόταν η περιοχή γύρω από την Έπαυλη Θων, που σχεδίασε ο Τσίλλερ το 1880 για τον οικονομικό σύμβουλο του Γεωργίου Α’, τον Νικόλαο Θων. Η έπαυλη βρισκόταν στη συμβολή των λεωφόρων Κηφισίας και Αλεξάνδρας, ανατινάχθηκε στα Δεκεμβριανά, και σήμερα επιβιώνει μόνο το εκκλησάκι της, ο Άγιος Νικόλαος Θων.
Βατραχονήσι: Ήταν μια από τις παλαιότερες γειτονιές της Αθήνας, στο σημερινό Παγκράτι, κοντά στην Ερατοσθένους και την Πλατεία Προσκόπων. Πήρε το όνομά της από τα κοάσματα των βατραχιών που γυρόφερναν στις όχθες του Ιλισσού.
Δουργούτι: Λεγόταν η γειτονιά του Νέου Κόσμου, στην οποία εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία το 1922. Η γειτονιά, που απλώνεται πίσω από το σημερινό Intercontinental, πήρε το όνομά της από τον κτηματία που είχε τα χωράφια του στην περιοχή (εξ ου και το όνομά της δεν ήταν «το Δουργούτι», αλλά «του Δουργούτη» κατά τα «του Ψυρρή» ή «του Γουδή»). Δεν έχει εξακριβωθεί, όμως, αν εκείνος ήταν Έλληνας ονόματι Δουργούτης ή Τούρκος με το όνομα Δουργούτ Αγάς.
Μπύθουλας: Οι λίγο μεγαλύτεροι θα τον έχετε ακουστά, αν μη τι άλλο από τις αθάνατες ατάκες της Μαντάμ Σουσού που ήτο μόνιμη κάτοικος. Ήταν γειτονιά του σημερινού Κολωνού, όπου λίμναζαν στάσιμα νερά σε έναν ξεροπόταμο που υπήρχε τότε εκεί, εξ ου και το όνομά του.
Παντρεμενάδικα: «Τα λεν’ Παντρεμενάδικα, γιατί έχει κοριτσάκια, που σαν περάσεις και τα δεις σε βάζουν σε μεράκια» τραγουδούσε το 1939 ο Βασίλης Τσιτσάνης. Τα Παντρεμενάδικα απλώνονταν γύρω από τις όχθες του Ιλισσού, στην περιοχή που σήμερα λέμε Μετς –αν και κάποια στιγμή μεταφέρθηκαν στον Βύρωνα, εξ ου και το τραγούδι συνεχίζει «Στο Βύρωνα, στη γέφυρα κι εκεί στον Άγιο Γιώργη, είναι το νυφοπάζαρο που το ζηλεύουν όλοι».
Κατσιπόδι: Ήταν κάποτε η Άνω Δάφνη. Για την προέλευση του ονόματος υπάρχουν δύο θεωρίες: Η πρώτη λέει πως ήταν η μεσαιωνική τοπωνυμία των κτημάτων της οικογενείας Κατσιπόδη. Η δεύτερη, πως οι κάτοικοι έδωσαν το όνομα «κατσίκας πόδι» (και με μια λέξη «κατσιπόδι»), επειδή έβλεπαν τα σημάδια που άφηναν με τα πόδια τους οι κατσίκες οι οποίες βοσκούσαν εδώ.
Ρωσοχώρι: Ήταν η Δροσιά, στην οποία ήρθαν και εγκαταστάθηκαν Έλληνες από τον Πόντο, μετά τους διωγμούς του 1926. Το Ρωσοχώρι τους μετονομάστηκε το 1947 σε Δροσιά.
Χασάνι: Λεγόταν παλιά το Ελληνικό, που άρχισε να κατοικείται το 1925 από πρόσφυγες οι οποίοι ήρθαν από τα Σούρμενα του Πόντου. Παλαιότερα –και συγκεκριμένα ως το 1830– ολόκληρη η περιοχή ήταν βοσκοτόπια, ιδιοκτησίας του Τούρκου Πασά Χασάν (Χασάνι Τσιφλίκι) που εκτείνονταν ως τη Βούλα. Το 1938, όταν ξεκίνησε να κατασκευάζεται το αεροδρόμιο, η περιοχή λεγόταν ακόμα Χασάνι –υπάρχουν έγγραφα στα οποία αναφέρεται ως «αεροδρόμιο Χασάνι» ή «αεροδρόμιο Χασανίου».
Επιμέλεια: Ηρώ Κουνάδη
πηγη in2life.gr
Επιμέλεια: Ηρώ Κουνάδη
πηγη in2life.gr
